Taner Renda / 06.04.2023
Neredeyse tarihi seçim için son dönemece giriyoruz .Her üç ittifak da içine alacağı partileri aldı. Şimdi sıra geldi en çok hangi pozisyonda ve hangi isimlerle daha fazla milletvekili çıkarılabileceğine ilişkin D’hont sisteminin dolambaçlı yollarının döşenmesine. Millet İttifakı altı parti ile Cumhur İttifakı ise beş parti ile ve Emek ve Özgürlük İttifakı ise yedi partiden oluştu. Her üç ittifak da seçim barajı olan %7’ye takılmayacak büyüklükte. Her üç ittifakın içinde parti olarak %3 barajına takılacakları zaten kendi içlerinde ayıklayarak ittifakların büyük partilerinin listelerinden seçimlere girmeyi sanırım hallettiler. Geriye altı yüz milletvekilinin bu üç ittifak arasında nasıl dağılacağına seçmenlerin karar vermesine kaldı. Vee zurnanın zırt dediği yer tam da burası. Ucube Cumhurbaşkanlığı Sistemi bu seçim sonrası değişmeyeceğine göre milletvekili sayısının ne önemi var ki diye düşünebilirsiniz. Özellikle İstanbul Büyükşehir Belediyesinde başkanlığı kazanan CHP’li Ekrem İmamoğlu’nun anasından emdiği sütlerin burnundan nasıl geri geldiğini hatırlayalım. Bu kez Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun kazanması ile işin yarıya yakını hallolmuş olacak. Ne var ki Kılıçdaroğlu, bütün işi kararnamelerle halledemezki. Mutlaka Meclis çoğunluğunu da ele geçirmeli. Hatta yeni döneme ilişkin Güçlendirilimiş Parlamenter Sisteme geçişini ve yeni anayasanın da yapılmasını sağlayacak olan Meclis’deki Mutlak Çoğunluğa (üç yüz altmış oya) Millet İttifakı ve Emek ve Özgürlük İttifakı’nın toplamı ile ulaşabilirler. İşte bu nedenle Cumhur İttifakı, Cumhurbaşkanlığı yarışını kaybetse bile, mecliste iki yüz kırk bir oya ulaştığında; yeni yönetimi topal ördek konumuna düşürebilir.
Ama beni bundan daha fazla endişelendiren başka şeyler var. Şu anki AKP iktidarında tüm yetkiler sadece ve sadece Erdoğan’ın tekelinde. Ülkeyi görünüşte belki bakanlar yönetiyor gibi görünebilir. Ancak ülkenin büyük çoğunluğu biliyor ki: onlar sadece birer piyon. Son kararı Erdoğan keyfine de sormadan (yandaş ya da değil, sermayeyi gözetmeden) hiçbir kararı almadı ve de bundan sonra da almayacak. Peki, Millet İttifakını oluşturan altı partide işler farklı mı yürüyor? Elbette üç aşağı, beş yukarı aynı minval üzerinde işler yıllardan beri sürdü ve bundan sonra da sürecek. Bu konuyu neden mi açtım? Parti içi demokrasi konusu başta olmak üzere, millet vekillerinin kimler olacağının seçiminin tekelini kim elinde tutuyor ve milletvekili olmak için o partilerin görüşlerini benimsemek yeterli mi, bence en önemli soru da: binlerce kerli ferli insanlar milletvekili olmak için ne diye bu kadar varını yoğunu ortaya koyup; mücadele ederler?
73 Bin 379 lira aylık maaşla bir işe başlamak ister misiniz? Çalıştığınız yerdeki yemekler ücretli ama sanırım günde üç öğün gayet sağlıklı ve tıka basa yeseniz bile ayda en çok bin beşyüz lira vereceksiniz. Senede en az bir kere en iyi hastanelerde kendinizi ve birinci derece yakınlarınızı baştan aşağı kontrol ettirebileceksiniz. Eh iki sene de bu işte çalıştıktan sonra da 51 bin 790 lira da emekli maaşı almaya hak kazanacaksınız. Beğendiniz mi? İşi mi soruyorsunuz? Hiçbir zorluğu yok. Ceylan derisinden yapılmış koltuklarda oturup; başınızdaki müdürün işaretiyle elinizi kaldıracaksınız. Tüm bunları yaparken aynı zamanda kulaklıkla müzik de dinleyebilirsiniz. Üstelik dokunulmazlığınız bile var. Ama iktidar partisinden olmak kaydı ile . Çünkü, muhalefetten olursanız; hele hele Kürt, Sol, Sosyalist olursanız; hah işte o zaman hapishaneden dışarı çıkamayabilirsiniz de. Siz anladınız hangi işten bahsettiğimi: Milletin vekili olacaksınız.Hani burada saymaktan yorulacağım “yan gelirleri” hesaba katmadım daha.
Sondan başlayarak ne yapılırsa; gerçekten radikal demokrasiye doğru adım atarıza da bir bakalım.
-Bir milletvekilinin maaşı en fazla asgari ücretin iki katı olursa,
-Milletvekili seçilen kişiler,ülkedeki emekli olma konusundaki yasalara tabi olurlarsa,
– Hiçbir milletvekili, maaşının dışında başkaca bir gelire sahip olması çok sıkı bir şekilde denetlenirse,
-Partisinin başındaki Genel Başkan değil, seçileceği bölgedeki seçmenler tarafından partisine önerilirse( ön seçim sonucunda); başarısız bir milletvekili, bölgesindeki seçmenler tarafından bir daha aday gösterilmeyeceği için parti çıkarlarından çok, seçmenlerin dertlerine odaklanacaktır. Bu durumda yıllar içinde partide oluşacak kastlardan ziyade, başarılı olanların milletin vekili olması ilkesi öne çıkacaktır. Ve en önemlisi de: başta Genel Başkanlık diye bir mesleğin önü kapanınca; profesyonel parti yöneticiliğinin ve milletvekilliğinin de önü alınmış olacak.
Bu dikkat çektiklerim yapılmadan; Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem veya adı ne olursa olsun, hayatımızda ciddi bir değişiklik olmayacak.
Hamiş: Emek ve Özgürlük İttifakı, TİP ile kısa bir çalkantılı dönem yaşadıktan sonra, nihai karara vardılar. TİP, kendini güçlü gördüğü yerlerde kendi ismi ve adayları ile seçime girecek. Doğru bir karar mı verdiler? Bana göre değil ama sonuçta TİP, bir bağımsız yapı ve kendi geleceği için karar verme hakkına sahiptir. Bize düşen ise buna saygı duymak olacaktır. Daha fazla tartışmak bize yarar değil zarar getirir. İttifak içindeki seçmenlerin aklını karıştırmak sonuçta Emek ve Özgürlük İttifakına oy kaybettirir.
Yazarımızın daha önce yayınladığımız yazıları.
14 MAYIS SEÇİMLERİ VE YAŞAMSAL GÖREVLER/14.03.2023
AYM’NİN SON KARARI VE OLASILIKLAR/10.03.2023
ŞİMDİ BU TEZEĞİ NİYE YEDİLER?/08.03.2023
ASENA MERAL HANIM’IN HAYALLERİ VE GERÇEKLER/04.03.2023
AKP’NİN OY DEPOLARI VE GÜNCEL HEDEFLER/02.03.2023
6 ŞUBAT DEPREMİNİN ÖĞRETTİKLERİ/26.02.2023
DEVLETİN OLANAKLARI İLE ERDOĞAN’IN PLANLARI/19.02.2023
BÜLENT ARINÇ VE SİVİL DARBE ÇAĞRISI/15.02.2023
DEPREM DEĞİL AMA DEVLET ÖLDÜRÜR /08.02.2023
MERAL HANIMI NEDEN SEVMİYORUM?/04.02.2023
İRFAN FİDAN NEDEN AYM BAŞKANI SEÇİLEMEDİ?/ 03.02.2023
BARDAĞIN YARISI BOŞ MU, YOKSA DOLU MU DİYECEĞİZ?/01.02.2023
ANAYASA MAHKEMESİ KENDİNİ İNKAR ETTİ /26.01.2023
EVET, KARANLIĞIN EN KOYU OLDUĞU ANDAYIZ AMA YEPYENİ BİR GÜNE DE UYANMAK ÜZEREYİZ/23.01.2023
UĞUR DÜNDAR, SADAT VE BAHÇELİ/18.01.2023
HDP TEK BAŞINA CUMHURBAŞKANI ADAYINI AÇIKLAMAK ZORUNDA KALDI./09.01.2023
ÜLKENİN AHVALİ KAOSA YAKIN EDİLİYOR/ 06.01.2023
ORTAK ADAY, ORTAK PROGRAM VE ORTAK SEÇİM ZAFERİ/26.12.2022
İMAMOĞLU NEDEN DESTEKLENMELİ /23.12.2022
YENİ CUMHURBAŞKANIMIZI ERDOĞAN SEÇTİ: EKREM İMAMOĞLU/15.12.2022
DİSTOPİK BİR HİKAYE Mİ ANLATILAN? / 13.12.2022
ÇUKURUN DİBİNDEYİZ AMA BAZILARIMIZ HALA YILDIZLARI SEYREDİYOR*/07.12.2022
JİN, JİYAN, AZADİ (KADIN, YAŞAM, ÖZGÜRLÜK) /27.11.2022
ÜLKEMİZDE SEÇİM ÇALIŞMALARININ STARTI 13 KASIM’DA VERİLDİ./13.11.2022
KILIÇDAROĞLU’NUN UYUŞTURUCU VE KARA PARA ÇIKIŞI BİZE NE ANLATIYOR?/02.11.2022
MUHALEFETİN TUTUMU ERDOĞAN’I ZORLA BAŞKAN YAPTIRACAK/26.10.2022
CHP Bir Milli Güvenlik Sorunu mudur ? /22.10.2022
ÜLKE İÇ SAVAŞIN EŞİĞİNDEN ŞİMDİLİK DÖNDÜ/01.10.2022
SEÇİME BEŞ KALA SİYASETİMİZİN AHVALİ/01.10.2022
YİNE Mİ ŞAH VE MAT’A GELİNİYOR? /23.09.2022
SAĞ’A KARŞI SAĞ’I DEĞİL, SOL’U OLUŞTURMALIYIZ/17.09.2022
YENİ DÖNEMDE HDP’YE BAKANLIK VERİLİR Mİ?/05.09.2022
SEDAT PEKER, SPK BAŞKANI VE KIZ KARDEŞİ VE DE GÜLŞEN/28.08.2022
AMİP DEĞİL BİLİNÇLİ İNSANIZ /22.08.2022
AHMET DAVUTOĞLU’NUN ENDİŞELERİ VE GERÇEKLER/11.08.2022
MEMLEKETİMDEN İNSAN MANZARALARI VE ÜLKENİN AHVALİ (II)
MEMLEKETİMDEN İNSAN MANZARALARI VE ÜLKENİN AHVALİ /04.08.2022
YA DEMOKRASİ YA FAŞİZM / 18.07.2022
KÜRT BAŞKAN SELAHATTİN DEMİRTAŞ /26.06.2022
ERDOĞAN ADAYLIĞINI AÇIKLADI, HEM DE SEÇİMLER NORMAL ZAMANINDA YAPILACAKMIŞ/11.06.2022
SOLDAN BAKIŞLA YENİ BİR YEMEK YAPMAK GEREK/06.06.2022
ERDOĞAN NİYE SÜRTÜK DEDİ ?/ 04.06.2022
HALK KUMAR OYNAR MI ? /29.05.2022
SİZLERİ TANIMIYORUZ/22.05.2022
SARI İNEKTEN SONRA SIRADA BİZ VARIZA GELDİK/12.05.2022
GENÇLİK, ANILAR VE GELECEĞİMİZ ÜZERİNE BİRKAÇ NOT/02.05.2022
YİNE AYNI SENARYO VE YİNE AYNI SONUÇ MU ? / 22.04.2022
ÇÖZÜM İÇİN FARKLI BAKIŞ AÇILARI GEREK /20.04.2022
AVRASYACILIK ÖLDÜ, YAŞASIN NATO /31.03.2022
ERKEN VEYA GEÇ YAPILACAK SEÇİMDEKİ OLASILIKLAR/22.03.2022
1915 Çanakkale Köprüsü Yapıldı Yepyeni Bir Kazığımız Daha Oldu/19.03.2022
Sesiniz Sokakta Daha Gür Çıkar /13.03.2022
Sado Mazoşizm mi ? Stockholm Sendromu* mu ? /08.03.2022
Ukrayna’ya Çok Üzülen Bizleri Seviyorum 03.03.2022
“Vatana Hizmet Ediyorum Sandım” 18.02.2022
ARTIK YOLA ÇIKTILAR… /07.02.2022
BU KÜRTLERİ VE HDP’Yİ NE YAPACAĞIZ? /05.02.2022
TARİH YİNE TEKERRÜR EDİYOR /01.02.2022
DEVLET’DE “NÖBET DEĞİŞİMİ” BAŞLIYOR MU? / 28.01.2022
YAŞATILAN TÜRK SOLUNUN, KÜRTLERLE İMTİHANI MI?/ 23 Ocak 2022
BÖLÜNÜYORUZ O HALDE FAŞİZMLE YÖNETİLECEĞİZ / 17.01.2022
ARINMA GECELERİNİN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ / 14.01.2022
KAZAKİSTAN’DA HALKIN DEMOKRASİ DERSLERİ VE TÜRKİYE İLE İLİŞKİSİ NEDİR? / 10.01.2022
2022, RİSKİN TOPLUMSALLAŞTIRILDIĞI BİR YIL OLACAK / 01.01.2022
20-21 ARALIK, KERİZ SİLKELEME OPERASYONU VE BASKIN SEÇİM / 24.12.2021
GELECEĞİMİZİ BELİRLEYECEK OLAN, SOL’UN HDP İLE OLAN İŞBİRLİĞİNİN NİTELİĞİ OLACAKTIR / 17.12.2021
ÖLÜ SEVİCİLİĞİ Mİ, YENİ BİR YAŞAM MI? / 15.12.2021
İKTİDARI VE MUHALEFETİYLE 2021’İ BİTİRİRKEN /05.12.2021
HDP VE ESAS OLANI BAŞA KOYMAK MESELESİ / 27.11.2021
MELEKLERİN CİNSİYETİNDEN, NASIL YAPMALIYA GELDİK./ 23.11.2021
ABANIN ALTINDAKİ SOPAYI ÇIKARIYORLAR /09.11.2021
TARİH, YENİ BİR HİKAYE YAZANLARI HEP SEVMİŞTİR/07.11.2021
SAVAŞA KARŞI CHP’NİN DÖNÜŞÜMÜ VEYA BİRLİKTE YAŞAYABİLMENİN İLK IŞIĞI /27.10.2021
ELİNDE ÇEKİÇLE BANKAMATİKLERE SALDIRILIYORSA; KAÇMA VAKTİNİZ GELDİ DEMEKTİR / 27.10.2021
GELİYOR GELMEKTE OLAN AMA MUHALEFETİN HALİ İÇLER ACISI / 23.10.2021
SADAT, SEDAT, DARBE VEYA SOKAĞIN ORTAK SESİ OLMAK/16.10.2021
GODOT’YU BEKLEMEYE GEREK YOK, YOLA ÇIKMAK İÇİN / 11.10.2021
HER EVE BİR PARA SAYMA MAKİNASI KONACAK KADAR PARAMIZ OLACAK /11.08.2021
ÇANLAR KİMİN İÇİN ÇALIYOR DİYE DÜŞÜNENLERE: ÇANLAR HEPİMİZ İÇİN ÇALIYOR ARTIK/05.08.2021
TÜRKİYE’DE İÇ SAVAŞ ÇIKARILMAYA MI ÇALIŞILIYOR ?/22.07.2021
DERE GEÇİLİRKEN; BAHÇELİ AT MI DEĞİŞTİRİYOR?/17.07.2021
Kürtleri o kadar çok seviyoruz ki yok edilmelerine hiç ses çıkarmıyoruz /14.07.2021
HDP’siz çözüm olmaz olsa da ona da zaten faşizm denir / 08.07.2021
UMUT/UMUTSUZLUK, KORKU/CESARET, YILGINLIK/DİRENİŞ /30.06.2021
“O PARALARI SİZDEN SÖKE SÖKE ALIRLAR” / 27.06.2021
ERDOĞAN VE MHP + MAFYANIN BİLEK GÜREŞİ 22.06.2021
HAMDOLSUN, ERDOĞAN EV ÖDEVİNİN NE OLDUĞUNU ANLADI / 17.06.2021
Peker, Erdoğan abisi ile helalleşmeyi niye erteledi ? / 02.06.2021
Erdoğan değil Demirtaş’ın hapiste olması ya da özgür kalması ülkenin kaderini belirleyecektir. / 29.05.2021
Tek bir kural var kuralsızlık / 26.05.2021
SEDAT PEKER’İN GÖMLEĞİNİN RENGİ, BEYAZDAN SİYAHA DÖNDÜ / 23.05.2021
“BİZ HEPİMİZ AİLEYİZ VE HER SUÇTA BERABERİZ” / 07.06.2021
Devletin mafyası mı yoksa mafyanın devleti mi? / 2 / 21.05.2021
Kanserin üçüncü evresinden, dördüncü evresine geçen ülkemiz /14.05.2021
Birlikte olursak; her şeyi değiştirebiliriz / 04.05.2021
Ne yapmalı, nasıl yapmalı ve kiminle yapmalı? / 30.04.2021
Devlet mi mafyalaştı, yoksa mafya mı devletleşti? / 22.04.2021
Katastrof / Büyük yıkım kapımızda / 24.04.2021
Canı sıkkın hava ve rüzgar / 18.04.2021
Ülkemizin ahvali: Sadece parasız, işsiz ve aşısız değiliz. Geleceğimizi de kaybediyoruz / 11.04.2021
Ülkeyi Nasıl Yönettilerse Pandemiyi de öyle yönetti AKP 09.04.2021
Ülke soyulurken değil, soğan soyulurken ağlayan ulusalcılar / 05.04.2021
Ben Erdoğan’ın yerinde olsaydım / 30.04.2021
Polis, ülkede toplumsal düzeni korur ve huzuru sağlar, gerçekten öyle mi? / 03.04.2021
BEN ERDOĞAN’IN YERİNDE OLSAYDIM / 30.03.2021