KİTAP TANITIM: Çöküş ve Sol Çıkış-Korkut Boratav Sol Kültür Yayınları.
“Kapitalizmin Sonu mu?”
İktisadi alanda “Hocaların Hocası” olarak anılan değerli akademisyen Prof.Dr. Korkut Boratav’ın çeşitli yayınlarda yer almış güncel röportajlarının yer aldığı kitap, özellikle Dünya ve Türkiye kapitalizminin 2000’lerden başlayarak son 20 yılına ışık tutan iktisadi analizlerini içeriyor. Bunu yaparken de, iktisatla siyasetin ayrı ele alınamayacağı gerçekliğinden hareket ediyor.
Metropol ülkelerde dahi kapitalist sisteme güçlü eleştirilerin bizatihi sistemin ideologlarınca gündeme getirildiği günümüz şartlarında, kapitalizmin bir sistem olmaktan artık bütünüyle çıktığını, ya devrimci bir dönüşümle yıkılıp gideceğini ya da çürüyerek, dağılarak yok olacağını belirten analiziyle Boratav Hoca, Yunanistan örneğinden hareketle bu ülkedeki çöküşün Alman emperyalizmiyle geldiğini ve Syriza’nın iktidarı büyük burjuvazinin klasik partisine devretmek zorunda kaldığına işaret ediyor.
Kapitalizmden çıkış için Soldan önerilere de atıf yapılan kitapta, özellikle Samir Amin ve Wallerestein başta olmak üzere Wolfgang Streeck gibi aydınların görüşlerine de atıfta bulunuluyor. Hizmet sektöründe işsizliğin 2040’ta %50’ye ulaşacağı ve üretim sektöründe robotlaşmanın üretken emeğin yerini alacağı tezleri, “Teknolojik Son” ve Kapitalizmin Geleceği var mı?” başlıkları üzerinden yürüyen tartışmalar.
Kitapta en çarpıcı bölüm de, kapitalizmin işsizliğe bir çözüm şekli olarak iş bulamayanların eğitime devamının sağlanması. Türkiye’de Engin Ardıç’ın dahi birer “Yüksek Lise” olarak tanımladığı üniversitelerin bir tür yedek işçi ordusu olarak işlev görmeleri bilinen bir olgu. Ancak, silahlı kuvvetlerin de robotlaşacağı ve insana ihtiyaç duymayacağı, en seçkin en profesyonel mesleklerin dahi tarihe karışmak üzere bir kırılma noktasından geçilmekte olduğu, tıp dahil tüm alanların yapay zeka tarafından gerçekleştirileceği bir dönemin erken belirtilerine tanık olmaktayız. Kendi alanımda, Yargılamaların ve hükmün bir yapay zeka taşıyıcısı tarafından verildiği, tüm işlemlerin ve kararların interaktif bir ortamda belirlendiği bir dönemde, Avukatlık mesleğini ifa etmek istemem doğrusu.
‘Bilgi er geç bollaşacak ve serbest mal haline gelecek.Kontrol edilemez biçimde yaygınlaşacak’. Paul Mason’a atıf yapılan bir makalesinde değerli Hocamız, bilginin piyasası ve mülkiyeti yok olduğu andan itibaren Kapitalizmin çözülmeye başlayacağını iddia ediyor.
“Zenginliği sürdürmek esasen zor ve mutsuz bir iştir”
Çin’in öncü rolü ve ‘Made in China 2025” stratejisi, Başkan Şi’nin 2049 için öngördüğü ‘Çin rüyası’ teknoloji hedefleri başlıkları oldukça ilgi çekici. Kapitalizm, robotlaşma yoluyla daha da fazla emek fazlası yaratacak. Gelişkin yapay zeka örneklerinde, robotlar da robot üretecek. Peki, işsizler işçi sayısını aşarsa ne olacak? Bu durumda emeğin metalaşması imkansız olur. Boratav’a göre bu sistem akrep gibi işçi sınıfını yok ederek intihar edecek.
Türkiye özelinde de, kayıt dışı paranın kaynağının ekonomistlerce belirlenemediğini, Yunanistan krizinde Pire limanını Çin’in alması gibi Körfez ülkelerinden gelen fon ve kredilerin mülkiyetin el değiştirmesiyle sonuçlanacağı öngörülüyor.
Venezuela krizinin de, sosyalizm olduğu için değil, olmadığı için derinleştiği tespiti de ilginçtir ve röportajı bütünüyle okumanızı öneririm. Ayrıca, İngiliz İşçi Partisi ve Corbyn ile Bernie Sanders özelinde, Demokrat Partiden seçilen sosyalist temsilciler ile analizler ışığında, Amerikan sosyalizminin de emperyalizm algıları ve 20.yüzyılda Amerikan Sosyalist Parti mirası da uluslararası sol hareketlerle ilgili bir durum tespiti de yapılmakta.
Sosyalist solun ülkemizde,düşünce hayatında önemli bir ağırlık taşıdığı; bazı konularda öncü olduğu, ancak temel güçlüğünün, örgütlenme düzlemindeki dağınıklığı olduğu gerçeği solun hareket noktaları bağlamında, kitapta dillendirilmektedir.
Öyleyse,bir tanıtım yazısını,Ekim Devriminin yıl dönümünün de yaklaştığı ılık bir sonbahar gecesi, yine kitaptaki etkileyici sözlerle noktalayalım: “bu cenaze kendiliğinden mi, Enternasyonal’deki sözlerle ‘en sonuncu kavga’ ile mi kaldırılacak? Ölüm ilanı Leninist bir eylem ile mi gerçekleşecek?”
01.10.2021 Egemen Güngör
Tekirdağ
Kitabı internet üzerinden sipariş etmek için