YazıPortal Resmi İnternet Sayfasıdır
İlişkili içerikler
Hakk Yol Alevilik(*) Türkiye halkları arasında devletin baskı ve zulüm poltikaları nedeni ile hep saklı bir yerde kalmış. Ayıplı, yasak olarak belletilmiş. Göz önünde ama saklı, benimde Alevi arkadaşım var görünürlülüğü ile hep dışlanmış. Temel kurduğu ilişki benim de bir arkadaşım var ilişkisi ya da Alevilik Ali’yi sevmek olarak sadece algılanır bir boyuta indirgenmiş bir akılla halen maniple ediliyor. Bu yaklaşım tüm Anadolu halklarına reva görülmüş inkar ve asimilasyon politikası olarak anlaşılmalı. Her birimiz bu konuda güçlü yaklaşımlar sergilemeliyiz. Lakin Anadolu bin tanrı ili olarak kendini insanlık tarihine mal etmiştir. Hurri,Hatti, Hitit yurttaş modeli bu konuda ortada durmaktadır. 21. yy. aşan Yurttaş yasası yaşamıştır.
Peki Hakk Yol Alevilik’ten ne anlamak gerekiyor. Lakin Hakk yol Alevi araştırmacıları bile anlatmakta imtinalı davranırlar. Haklı yönleri de çoktur. Teolojik olarak bir yere oturtmak konusunda sıkıntı yaşarlar. Kuzgun Portal okurları için girizgah babında ki kelamlarımızı Hakk Yol Aleviliğin köşe taşlarını anlatmak doğru anlaşılmak açısından da izlenecek doğruya yakın yoldur.
Hakk Yol Alevilik ahlaki, politik, doğal toplum inancı olarak anlaşılabilir. Kendine has inanç ve ibadet ritüelleri, toplum modeli, ekonomi politiği, bilgi kuramı vardır.
Hakk Yol Aleviliğin Hakk(Allah, Tanrı) algısı:
Hakk Yol Aleviliğe göre Kainatın ilk hali karanlık halidir bu Hakk, Rahim- Sıfır(0) dır. Ama karanlık ışıktan ayrı değildir. Hakk kendini bilir önce bu hal Xu(Hu) halidir. Hakk(Allah) bu halin kulli varıdır. Herşey vardır ve her şey vardan var olur. Yokluk ya da hiçlik barındırmaz içerisinde, lakin hiç olan da varlık halidir. Her şey rahimdir. Önce karanlık olan kainat içerisinde ki ışıktan ayrı değildir. Aydınlık ve karanlık karşıtlık değil içerisinde birbirini barındıran birlik halidir. Hakk bu birlik halinin kendisidir. Hakk görünmek ister. İşte bu görünme hali ÇarGehver (Ateş,hava,su,toprak) bir libasa(Elbise –Kaftan) bürünür. Xızır(Hızır) beşinci güç-haldir. Külli karanlık dönmeye başlar, görünmek isteyen Hakk ışık olarak meydan bulur. Açığa çıkar.
Xızır(Hızır) Hakk halinin görünen ışık boyutudur. Xızır(Hızır)anlam itibarı ile saf düşünce, saf ruh, saf ışık, doğum demektir. Kendini bilen Hakk görünen haline de talip olur. Bu halin cümlesine ise Yol denir. Yol talip olma yoludur. Son kertede Hakk görünür olduğu Yol’da taliptir. Yani Hakk Yol Alevilik teolojik olarak yoktan varoluş üzerine kurmaz kendini. Her şey vardı ve varlık bu halin devamıdır. Bütün inançsal, düşünsel, toplumsal, ekonomi – politikası bu bilgi kuramı üzerine şekillenir.
İnançsal ve Toplumsal Modeli:
İnanç nesne tanımlaması yapmaz her şey canlıdır. Çünkü varlığın ilk halinden bağımsız değildir olan herşey. Yani her şey ÇarGevherin(Dört Element) hali olduğu için ve herşeyin için hareket halinde canlılık olduğu için cansız değildir. Hepsinin görünme – ışık hali vardır. Hakikat bu görünme hali ile canlıdır. Her varlığın Kom(Topluluğu) u vardır. Komsuz hiçbir varlık yoktur. Her şey döner ve yörünge kurar. Dönme (Çark –ı Pervaz) ısınma halidir. Isınan çekirdek Har(Çekirdek) Merkezi kurar. Herşey döndüğü ilk hal olan çekirdeğin etrafında yörünge kurar. Hiçbir varlık yörüngesiz değildir. Bu nedenle her şey daireseldir. Yörüngesiz olanlar Yol da olan Yol arayanlardır. Şekil almamışlardır. Tüm inançsal ritüelleri görmek ve görünmek üzerinedir. Halka formludur. Toplumsal ilişki ağı her şeyin ve herkesin birbirine bağlı olma ilişkisi üzerine kurulur.
Toplumsal modeli Rıza Toplumu modeli olarak tanımlanır. Yani Doğrudan Demokrasi tam karşılamasa da en yakın Toplumsal Formdur. Mürşit, Pir, Rehber, Talip formu ile toplumsal işleyişini yürütür. Burada bir inançsal sınıf ve kast sisteminden çok, herkesin birbirine talip olma ilişkisi üzerine kurulur. Yani Talip’in Pir’i olduğu gibi, Pir de başkasına taliptir. Mürşit olanın da Pir’i vardır. El ele el Hakk’a döngüselliği ile herşey ve her eylem Hakk’a döner. Toplum Cem Erkanı ve Semah ile ibadetini yapar. Toplumun tüm fertleri Rızalı ilişkinin korunması için görülmelidir. Lakin inanca göre suç olarak tanımlanan da bir görülme halidir. Yani suç bir fark edilme eylemidir. Toplum görmediği için meydana gelmiştir. Bundan bütün toplum sorumludur. Suçlu toplumun dışına yine atılmaz, yeniden topluma kazandırılmak için Ocak işleyişin gereği olarak Düşkünler Ocağına gönderilir ve takip edilir. Çekirdekten en dış yörüngeye kadar toplum bir birlik hali olarak algılanır.
Mesele Hakk’ın Kamil İnsanda göründüğü Vicdan da çözülmüş olma gerçeğidir. İnsan Yol’da farkına varmış olandır. Bu nedenle cümle varlığın sorumluluğu ve rızalığı da inancının temel gerçeğidir. Taşta, toprak da, su da, hava da cümle varlık da sizden razı olmalıdır. Rızk ekonomi ise nüfus hareketidir. Her varlığın bu emek üzerinde hakkı vardır. Paylaşılması gerekir. Emek ruhlu bir eylemdir. İş ruhlu bir harekettir. Değişim değeri hesaplanamaz, paylaşımı değerini anlamlı kılar. Doğru anlaşılması için Madde ruhsuz olmadığı için, işten açığa çıkan madde de ruhsuz değildir. Bu nedenle yapay olarak ona bir değişim değeri yüklenemez. Ancak paylaşılır ise görünür olur. Kıymet alır. Bu yönüyle madde ye yaklaşım boyutu ile Pozitif ve Materyalist yaklaşımlardan farklı bakış açısı vardır. Toplum düzeni Rıza Toplumu düzenidir.
Bilgi Kuramı:
Hakk Yol Alevilik de her hal ve her şey rahimdir. Rahim hali Sıfır(0) olarak algılanabilir. Hiçbirşey rahim olmadan meydana gelmez. Herşey rahmin ışığı barındıran karanlığında ancak mayalanabilir. Oradan çıktıntan sonra başka manalar bulsa da ya da buldurulsa da o halin rahim hali olduğunu değiştirmez. Herşey döner ve dönen herşey doğmak için rahme ihtiyaç duyar. Doğmak bir ya da birey olmak değil, bir topluma(Koma) yeniden doğmak için rahme doğma halidir. Doğa ve Kainat birbirinden farklı değildir. Her şey birbiri ile beslenir. Her şey birbirine muhtaçtır. Hiçbir hareket kaybolmaz evrende. Varlık Kainat’ın ta kendisidir. Kainat da Deryadır. Varlık ise damla. Damla deryanın tüm halini kendinde barındırır. Bu nedenle bağımsız Devlet, bağımsız ekonomi, bağımsız birey kavramından çok, birbiri ikrarlı canlılık ilişkisi üzerine kurulur.
Bu ilişkinin manası ise Hızır(Xızır) üzerine kuruludur. Bu saf bilgi hakikatin Yol’un bilgisidir. Yani sizin bir parmak şıklatmanız Kainatta hissedilir. Bu nedenle her eyleminiz bu duyarlılık ile şekillenmelidir. Ömür ise görme halidir. Doğmak isteme halidir. Doğmak istemeyen doğrulamaz. Doğmak zerre halinden başlayan bir mücadele ve isteme halidir. Sosyal yapısı bu ilişiklik üzerine kuruludur. Ziyaret kültürü doğal kutsama ekolojik korunma modelidir. Yani bir ağaç, bir taş hepsi kendi içerisinde Hakk’ın halini barındırır. Bu nedenle kutsallığı yaşamın ve doğanın kendini koruma gücüdür.
Örneğin bugün dünya da bilgi kuramı ve rakamsal değerleri 0 ve 1 üzerindedir. Düşünsel olarak da böyle aydınlık ve karanlık zıtlık olarak algılanır. Hakk Yol Alevi bilgi kuramında herşey Sıfır(0) dır. Kainat büyüyüp küçülmez sadece nefes alır insan bedeni gibi. Herşey Rahim(0) dir. Sıfır(0) dır zıtlık yoktur. Her hal birbirinin yansımasıdır. Çoğalma olmaz Kainatta sadece birbirinin yerine doğar. Buradan iktidar çıkmamasının temel sebebi bu bilgi kuramıdır.
SIFIR SIFIRA BÖLÜNEBİLİR Mİ? ( Hakk Yol Alevilik Üzerine Devam…)
Matematiksel olarak (0) sıfır tanımlanmak için temel doğum noktası olarak algılanabilir. Toplama da çoğalma ilişkisinin yani birlikteliği artırma ilişkisinin anlamı olarak algılanabilir. Hakk Yol bilgi kuramında çoğalmaktan çok birlikte olma manası içerir. Yani damlaların deryayı oluşturmas. Derya ise yine sıfırdır. Çıkarma da ise eksilme ilişkisinden çok sıfır bir paylaşım ilişkisidir. Yani yağmur bulutundan damlaların düşmesi yağmur bulutunun, eksilip yok olması değil, kendini yeniden doğuracak deryayı oluşturma halidir. Şunun gibi ya da birinin ölmesi, diğerinin doğması için yer açma halidir. Çarpma da katlanarak çoğalma ilişkisinden çok her şeyin kainatın kendi içerisinde ki hale geri dönmesi olarak algılanabilir. Tekrar buluttan örnek verecek olursak bulutların buharlaşma ile tüm damlaları içine alsa bile yerde de, gökte de sudur. Ya da her şey yine kainatın içerisinde oluyordur. Artı bir çoğalma mümkün değildir. İçerisindeki ile ne olacak ise oluyordur. Bölme de ise bölümlerden çıkan tüm sonuçlar tanımsızlık olarak belirtilir matematikte. Sıfırın / Sıfıra bölünmesi tanımsızlıktan çok tanımın ta kendisidir. Hakk Yol Alevi düşün dünyasında, sıfır/ sıfıra bölündüğünde tanımsızlıktan çok tanımın yansıması açığa çıkar. Fakat bu tanımlı gerçek anlam tüm içindekilerle yansımadır. Fark edilmesi kopyalanması, takibi mümkün olmaktan çok gerçek haldir. Yani aydınlık(0) ve karanlık(0) bir bölünme hali, tanımlama halidir. Fakat aydınlık ve karanlık zıtlık olarak algılanmaz birbirini kendi içerisinde barındıran yansıma hallerdir.
Sosyal kavram olarak İyilik (+) ve Kötülük (-) sıfırın içerisinde akıl edilmiş rakamsal karşıtlıklar olarak algılandığında çatışkı ve zıtlık olarak zihin kurar. Hakk Yol düşün dünyasında hepsi Rahmin(0) halleridir. Kainatda iyi ve kötü yoktur. Hepsi Hakk’ın hali olarak algılanır. Kadın(0) Rahim, Erkek(1) Rahman olarak algılanır. Rahman Hava, Yolcu manasını taşır. Rahim Toprak, Hancı manasını taşır. Her şey rahme dönmek zorundadır. Külli evren rahim halidir.
Buradan Hareketle;
Madde Yaklaşımı: Hakk Yol Alevi düşün dünyasında Madde devinimi eksilmeyen ruhlu haldir. Madde her yönüyle ilişkili canlıdır. Cansız hal yoktur. Varlık hali olarak algılanır. Yani nesne ve sıfat tanımlaması yoktur. Taş nesne değildir. Zamanın tüm hakikatini içinde barındıran varlık halidir. Yokluk ya da hiçlik durumu anılmalı değildir. Her şey varın varıdır.
Emek Yaklaşımı ve Ekonomi: Emek – ekonomi varlığın hareket ile açığa çıkardığı rızık (Yolda yapılmış iş) halidir. Rızk hareket var oldukça manasını koruyacak ve açığa çıkacaktır. Değişim değeri maddi olarak biçilemez. Kurulan Pazar paylaşma gücü ile açığa çıkan kıymet halidir. Kıymetini paylaşımından alır. Takdiri tekrar iş üretme gücüdür. Ekonomik büyüme kavramına yer yoktur. Ekonomik büyümeyi çerçi jargonu olarak algılamak gerekir. Lakin herşey eninde sonunda paylaşılır. Sürekli büyüme nefsin sonucudur. Zenginlik kültürel paylaşım gücüdür. Zenginlik gayretin doğurma manası taşır. Kıymeti estetik renkliliğinden alır oda kültürlü naifliktir. Kültür rahmin hakikatine dönme gücüdür. Yani layık olma, paylaşarak mutlu olma. Biriktirmek necis bir haldir.
Ölüm ve Yaşam: Cümle varlık sürekli doğum halidir. Zaman doğum arzusunun görünür hali olarak algılanmalıdır. Ölüm doğumdan ayrı düşünülemez, ölüm yerini başkasına teslim etme ve tekrar doğum çarkına girme hali olarak görülmelidir. Hiçbir varlık ölmek için doğmaz. Doğmak ve doyma temel hak olan yasadır. Ölüm sonrası Cennet – Cehennem den çok ölüm hali bir bitiş olmadığı için süreklilik halidir. Varlık türlü donda çark etmeye devam eder.
Evrime Yaklaşım: Evrim sadece insan merkezli düşünülemez. Ya da insana göre tek başına tanımlanamaz. Bu durum kainatı sadece dünyadan görmek olur. Halkları insanın düşünme evresi çıta yapılarak gıda zincirin tepesine yerleşmesi olarak okunamaz. Her varlık düşünme yetisi ve gücüne sahiptir. İnsan düşünme gücünü, besin zincirinde avantaja dönüştürmüş varlıktır. Sadece insanın düşünme gücünü hüküm gücü olarak algılamak, soykırım sürecini haklı gören bir noktaya evriltmiştir. Zamanı kısa erimli düşünme halini beslemiştir. İnsana göre ya da insana dair.
Doğaya Yaklaşım: Doğa cümle varlığı yaşam mekanı olarak. Doğum hakkından dolayı, kendi doğum ve huy sınırlarında yaşamalıdır. İnsan doğanın bir parçası olduğu için her varlık ile ikrarlı olmalıdır. Hiçbir varlıktan üstün değildir. Doğa rıza ile tabi olunması gereken hakikattir. Herşey biribiri ile beslenir. İnsan bu beslenme zincirinde fark eden varlık olarak insan küllisini korumakla da mükelleftir. Ama hüküm süremez.
Toplumsal Örgütlenme(İkrarlaşma) Modeli: “El Ele El Hakka” düsturu ile. Örgütlenme modeli Çark-ı Pervaz – daireseldir(0). Herşey ve herkes birbirine döner. Kast ve dinsel sınıf barındırmaz. Rıza temel düstur olarak yol sürer. Rızık rıza ile pay edilen hareket değeridir. Kainatta her şey birbiri ile ilişkilidir. Toplumsal diplomasisi karşıtlık üzerinden çok ilişkiye açık olma halidir. Bugün kötü görülen yarın iyi olabilir. Lakin herşey Yol’da olmaktadır. İyilik ve kötülük insanın sorunudur. Onu dengeleyecek olan da insandır. Her can birbirinden sorumlu olarak yaşam kurar komsuz yaşam olmaz. Rıza toplumu temel toplumsal modelidir. Devlet zor aygıtı olarak küçültüle, küçültüle yok olması gereken haldir. Nefsin hükmü hep olacağı için Kamil İnsan bu hakikatle, toplumsallığın ahlaki, vicdani değerleri ile kültürel zenginleşme ve paylaşımı güçlendirmelidir. Bu çelişkiler ile açığa çıkan devlet hali ise Adalet ile Kültürlenerek küçüle, küçüle yok olmalıdır. Yok olma hali buna ihtiyaç duymama halidir.
Devam Edeceğiz….
(*). Alevi – Bektaşi kavramı yerine, tüm sürekleri barındıran Hakk Yol Alevi kavramını kullanmayı tercih edeceğiz.
