ALONE IN BERLIN : NAZİ KARANLIĞINA KARŞI BİR DİRENİŞ ÖYKÜSÜ

İlişkili içerikler

12 YILLIK GECE: DALGALARA GÖĞÜS GERENLERİ HATIRLA !

1 gün ago

İSYANLAR UMUDU BÜYÜTÜR YA DA BİR İSTİBDATIN GÜN BATIMI.

1 hafta ago

50.YILINDA İKİNCİ TİP (1975-1988) DENEYİ ÜZERİNE

1 hafta ago

Eser: Hans Fallada
Yönetmen: Vincent Perez
Oyuncular: Emma Thompson, Brendan Gleeson, Daniel Brühl, Mikael Persbrandt, Louis Hoffmann Yapım Yılı: 2016

(Yazının İngilizce çevirisini yazının sonunda okuyabilirsiniz-(You can read the English translation at the end of this article)

 

Film, birliğinden ayrı düşmüş bir Alman askerinin bir ormanda koşması sahnesiyle açılır. Can havliyle koşmakta olan asker vurulur ve düşer..

Naziler Fransa’da zafer kazanmıştır. 1940’ta kazanılan bu zafer, sokaklarda kutlanmaktadır.
Gazeteler 1871 ve 1918 yenilgilerinin ardından Fransa’da kazanılan zaferin ayrıntılarını işlerken, fabrikada ustabaşı Otto Quangel (Brendan Gleeson) oğlu Hans’ın öldürüldüğü bilgisini içeren mektup, önce Nazi komutanlığına sonra eve ulaşır. Hans’ın annesi Anna (Emma Thompson) mektubu okur ve oğlunun Fransa’da öldürüldüğünü öğrenerek sinir krizi geçirir. Anna, sinir krizi esnasında “Führer’in lanet savaşı” nedeniyle oğlunun katledildiğini haykırır. Böylece filmin dramatik akışının ana ekseni belirginleşir. Evladının ölümünden faşist Hitler iktidarını sorumlu tutacak ve buna isyan edecek kadar bilinçli Anna karakteri, 2. Dünya savaşı yıllarının Almanya’yı saran karanlığı içinde sıradışı bir isyanın bir direnmenin haberini verir.

Bir tramvayın içinde yolculuk yaparken gösterilen Otto, oğlunu kaybetmenin yarattığı ağır depresyonun etkisiyle içe çökmüştür. Almanya’nın kazandığı “zafer” oğlu gibi binlerce Alman gencinin bedenleri ve kanları pahasına elde edilmiştir. Etrafında Nazi bayrakları sallayarak zaferi kutlayan Almanların neşesi ile Otto’nun kederli dalgınlığı arasındaki yabancılaşma duygusu dramatik çatışmanın gelişme yönünü gösterir.

Otto’nun oğlunun odasındaki bir kitabın içinden çıkan Hitler fotoğrafının altındaki “Der Führer” yazısını The Liar (Yalancı) olarak değiştirmesi, bu dramatik yönün gelişimini tarifler. Otto, doğru dürüst bir duygusal bir tepki bile gösteremediği oğul kaybının acısını bastırmayı tercih etmiştir. Yas sürecini tamamlamayan Otto’nun acısını telafi yöntemi, oğlu gibi binlerce Alman gencinin ölümlerinin baş sorumlusu olan Hitler’in yarattığı Nazi karanlığına karşı mücadele olacaktır.

Otto’nun çalıştığı fabrikaya gelen Nazi askeri yetkilileri şoven duyguların etkisiyle İngiltere’yi de dize getireceklerini, ancak bunun için üretimin arttırılması gerektiğinin altını çizerler. Bu propaganda konuşmasını, arka tarafta sessizlik içinde dinleyen Otto, ilk çıkışını yapar. Savaş denilen yoğunlaşmış politik ortamın etkisi, çalıştığı fabrikayı etkisi altına almıştır. İşçilerden daha fazla üretim yapılmasını talep edenlerden, bunun için daha fazla makine alınmasını, buna karşın işleri aksatan kaytarıcıların işten çıkarılması gerektiğini söyler. Otto’ya yönelen “Nasyonal Sosyalist Parti üyesi bile değilsin,kışı kurtarma fonuna yardım yaptın mı ?” eleştirilerine karşı Otto, “Almanya tek oğlumu benden aldı. Dün öğrendim ön cephede çatışmada ölmüş.Soruyorum sana Dolfuss, bir çocuktan başka daha fazla ne bağışlayabilirim ?” sözleri Nazi diktatörlüğüne yönelik sorgulamanın ilk işaretidir. Böylece dramatik akışın iyice belirginleşen yönü, Nazi diktatörlüğü altında olsa bile hisseden, sorgulayan ve konuşmaktan çekinmeyen bireyin varlığına işaret eder.

Anna’nın Nazi Kadınlar Birliği ile yaptığı ev ziyareti sırasında evde yalnız yaşayan kadına yaşam tarzından dolayı aşağılayıcı tavra dayanamayıp evden kaçmasıyla, boğucu baskı ortamından uzaklaşarak kendini bulma çabası içindeki bireyi izleriz. Anna’nın bu arayışı, her tarafı saran yalan, baskı ve yozlaşmış faşist diktatörlüğün bireyde yarattığı varoluş bunalımının bir yansımasıdır. Bu öylesine yozlaşmış bir rejimdir ki Otto’nun çalıştığı fabrikada bir işçi, cepheye gitmemek için parmağını bilerek hızara kaptırır. Otto işçiye ilk yardımı yaparken, bunun onu cepheden kurtarmaya yetmeyebileceğini söyler.

Otto ilk karta “Anneler, führer sizin oğlunuzu öldürdü. Eğer bu kartı geçirmezseniz, sizinkini de öldürecek” mesajını yazar. Bu mesajıyla Otto, Savaşta evlatlarını kaybeden insanların sözcülüğünü üstlenir. Berlin’de, Nazi imparatorluğunun başkentinde hemen bütün basının susturulduğu ve Nazi propaganda makinesine tabi kılındığı bir ortamda gerçeğin cılız bir kalemden bile olsa dile getirilmesinin yaratabileceği etki, filmin dramatik yapısının merak uyandıran yönünü belirler.

Anna ve Otto çiftinin komşuları yahudi Rosenthal’in evinin soyulması sırasında korkudan komşusuna sığınması ve hırsızlığa bile karşı koyamaması, filmin yan öyküsüdür. Rosenthal karakteri ile yahudiliğinden dolayı kimliğini gizlemek zorunda kalanları tipleyen yönetmen Vincent Perez, filmin dramatik yapısını bütünleyen ve bir bakıma gerçeğe sadık bir anlatı sunar. Komşularının bayan Rosenthal’e sahip çıkma çabalarına rağmen, Nazi baskısı onu yaşadığı dairede bulur. Bayan Rosenthal, mahallesinde büyüyen küçük çocuğun şimdi onu tutuklamaya gelen bir Nazi askeri olmasının yarattığı duygusal tepkiyi dile getirir. Bir zamanlar sokakta oynarken yiyecek verdiği küçük çocuk, şimdi zalim bir askere dönüşmüştür. Çaresiz kalan Bayan Rosenthal, toplama kampına gitmek yerine kendini apartmandan atarak intihara sürüklenir…

Ölmüş komşusunu soyabilecek kadar gözü dönmüş bir lümpeni işlediği suçlardan ötürü işbirlikçiliğe zorlayan Nazi polis şefi Escherich (Daniel Brühl) ortaya çıkışı, filmin sonraki bölümüne damgasını vuracak gelişmeyi haber verir. Naziler, kentin muhtelifyerlerine Hitler diktatörlüğüne karşı koymaya davet eden kartların yazarının peşine düşmüştür.

Nazi polis şefleri, kentin muhtelif yerlerinde ortaya çıkan kartların yarattığı etkiyi ilkin önemsemez görünürler. Ancak zaman geçtikçe bulunan kart sayısının çoğalması ve bunun yaratacağı olası etki tedirginliklerini arttırır. Kapkaranlık Nazi diktatörlüğüne yönelen bu meydan okuma ve gerçeği dile getirme çabası, çapının çok üzerinde bir etkiye sebep olabilmesi ihtimali bakımından affedilmez bir suçtur. Bu durum, filmin tempo kazanmasını sağlayan bir unsurdur.

Anna’nın üst düzey bir SS sorumlusunun eşini Nazi Kadınlar Birliği adına ziyareti ve onu zorunlu çalışmaya daveti, kadın tarafından reddedilir. Ayrıcalıklı bir askeri sınıfın eşi olan kadın, onu çalışmaya davet eden Anna’yı tersler ve tehdit eder. Nazi Kadınlar Birliği üyeleri tarafından ısrarı yüzünden eleştirilen Anna’nın yarattığı kriz, o’nun izne çıkarılmasıyla aşılır.

Anna, kırılgan bir ilişki kurduğu Nazi Kadınlar Birliği ile bu kriz sayesinde bağlarını koparmıştır. Baskı rejiminin yarattığı bir mecburiyet olan bu zoraki ilişkinin sonlanması, Anna’nın Otto’ya yardım etmesinin önünü açar. Otto, bütün risklerine rağmen yapmak istediğini yaptığı için özgürleşen bireyin ta kendisidir. Oğlununkatlindensorumlututtuğu Nazi rejimine karşı savaşırken, oldukça soğukkanlı ve stratejik bir tutum sergiler.

Polis müdürü Escherich üzerine kurulan SS baskısı, artan sayıda kartın artık bir haberleşme ağı kurması ihtimalinin yarattığı panik havasıyla birleşir. Kartların üzerinde yazan Free Press (Özgür Basın) ibaresi bir yandan anti-Hitlerci söylemin taraftar bulması ve kartlarla iletilen mesajların sansürü-baskıyı dağıtabilme ihtimali, dramatik akışın temposunu belirler. Üstlerinin baskısı altında kalan Nazi polis şefleri ile mesajlarını ulaştırmak için çabalayan Otto ve Anna’nın çabası, dramatik çatışmanın merkezidir.

Otto ve Anna’nın çevresindeki çember giderek daralmaktadır. Anna, Otto’nun işe gitmediği bir gün paniğe kapılarak eşini Berlin sokaklarında arar. Eşini sokakta bulan Anna, tam o sırada kartları bıraktığı şüphesiyle bir adamın tutuklanışına şahit olur. Her an yakalanma ihtimalinin yarattığı gerilim, Anna’nın Otto ile tartışmasına ve ondan bu işe bir süre ara vermesini istemesine neden olur.

SS subaylarının baskısı altında kalan Escherich, sonunda kart dağıtımı ile ilgisi olmayan bir adamı öldürür. Kontrolden iyice çıkan bu kovalamaca, Escherich’in SS subayı tarafından dayak yemesine ve aşağılanmasına kadar varır. Escherich yakalayamadığı gizli düşmanına karşı ikili bir ruh halindedir. Ondan hem nefret eden, hem de Otto’nun verdiği mücadeleye gizli bir sempati duyan Escherich, filmin sonunda kendisinden hiç beklemediğimiz bir davranışa sürüklenir.

Savaş sona doğru yaklaşmaktadır. Erken ilan edilen Nazi zaferi, yerini yenilgiye bırakırken; Berlin bombalanan ve sürekli mülteci alan bir kente dönüşür. Enkazları kaldıran Berlinlilerin arasında otobüs içinde seyahat eden Otto, savaşın sonunun yaklaştığını arkadaşına söyler. Otto, çalıştığı fabrikada yanında taşıdığı kartları düşürür. Dramatik çatışmanın bu beklenmedik çözümü, kartları bulan Nazi ustabaşısının, polis şeflerine bildirmesiyle Otto için yolun sonuna gelindiğinin belirtisidir. Sakin ve serinkanlı tutumunu devam ettiren Otto tutuklanır.

Göstermelik bir mahkemenin sonunda idama mahkum edilen Otto’nun kararın açıklanacağı oturum sırasında eşi Anna’ya söylediği “Şimdi kendimi özgür hissediyorum” sözü asla pişman olmadığının ve özgürlük için bedel ödeyen insanların onurlu tavrının ifadesidir.

Herkes Tek Başına Ölür, yazarı Hans Fallada’nın savaşın bitmesinin ardından kendisine teslim edilen Gestapo raporlarına dayanılarak kaleme aldığı bir roman. Otto ve Elise Hampel çiftinin gerçek öyküsünü anlatan yapıt, Herkes Tek Başına Ölür, yazarı Hans Fallada’nın savaşın bitmesinin ardından kendisine teslim edilen Gestapo raporlarına dayanılarak kaleme aldığı bir roman. Otto ve Elise Hampel çiftinin gerçek öyküsünü anlatan yapıt, Everest Yayınları arasından Ahmet Arpad çevirisiyle yayınlandı.

“Duvarları delen suyun kuvveti değil, damlaların sürekliliğidir.” önermesine benzer bir şekilde her türlü riski göze alarak Nazi savaş makinesine karşı mücadele eden çift, böylece kalıcı bir iz ve saygın bir anı bırakmayı başardı. Kimbilir günün birinde antifaşist bir anı müzesi kurduğumuzda, bu saygın çift mücadeleleriyle insanlığın ilerici hafızasında yerlerini alacaktır. Brendan Gleeson ve Emma Thompson’un içten oyunculuklarına eşlik eden Daniel Brühl’ün performansı ile Alone in Berlin, anti-faşist sinemanın görülmesi gereken eserlerinden biri.

 

 

 

ALONE IN BERLIN : A STORY OF RESISTANCE AGAINST NAZI DARKNESS

Novel: Hans Fallada

Director: Vincent Perez

Cast: Emma Thompson, Brendan Gleeson, Daniel Brühl, Mikael Persbrandt, Louis Hoffmann Production Year: 2016

The film opens with a German soldier, separated from his unit, running through a forest. Running for his life, the soldier is shot and falls.

The Nazis have triumphed in France. In 1940, this victory is celebrated in the streets.
While the newspapers cover the details of the victory in France after the defeats of 1871 and 1918, a letter informing the factory foreman Otto Quangel (Brendan Gleeson) that his son Hans has been killed arrives first at the Nazi command and then at home. Hans’ mother Anna (Emma Thompson) reads the letter and has a nervous breakdown upon learning that her son was killed in France. During her nervous breakdown, Anna exclaims that her son was murdered because of the ‘Führer’s damn war’. Thus, the main axis of the dramatic flow of the film becomes clear. The character of Anna, who is conscious enough to hold the fascist Hitler government responsible for the death of her son and to rebel against it, foreshadows an extraordinary rebellion and resistance in the darkness that enveloped Germany during the World War II years.

Otto, shown travelling in a tram, has collapsed inward due to the severe depression caused by the loss of his son. Germany’s ‘victory’ was achieved at the cost of the bodies and blood of thousands of young Germans like his son. The sense of alienation between the joy of the Germans celebrating the victory by waving Nazi flags around him and Otto’s mournful contemplation shows the direction of the development of the dramatic conflict.

The development of this dramatic aspect is characterised by Otto changing the inscription ‘Der Führer’ to The Liar under a photograph of Hitler found in a book in his son’s room. Otto preferred to suppress the pain of the loss of his son, to whom he could not even show a proper emotional reaction. Otto, who has not completed his mourning process, will struggle against the Nazi darkness created by Hitler, who is the main responsible for the deaths of thousands of German youths like his son.

The Nazi military officials who come to the factory where Otto works underline that they will bring England to its knees with the influence of chauvinist feelings, but that production must be increased for this. Otto, who listens to this propaganda speech in silence at the back, makes his first outburst. The effect of the intensified political environment called war has affected the factory where he works. He asks the workers to demand more production and says that more machines should be bought for this purpose, while the slackers who disrupt the work should be dismissed.

‘You are not even a member of the National Socialist Party, did you help the winter rescue fund?’ Otto criticises Otto, ’Germany took my only son from me. I ask you, Dolfuss, what more can I donate than a child?’ is the first sign of questioning the Nazi dictatorship. Thus, the direction of the dramatic flow becomes more evident, pointing to the existence of an individual who feels, questions and does not hesitate to speak out even under the Nazi dictatorship.

During Anna’s home visit with the Nazi Women’s League, we watch the individual in an effort to find herself by getting away from the suffocating oppressive environment when she cannot stand the humiliating attitude towards the woman living alone in the house because of her lifestyle and runs away from home. Anna’s search is a reflection of the existential crisis created in the individual by the all-pervasive lies, oppression and corrupt fascist dictatorship. This is such a corrupt regime that a worker in the factory where Otto works deliberately loses his finger to a sawmill in order not to go to the front. When Otto gives the worker first aid, he tells him that this may not be enough to save him from the front.

Otto writes on the first card ‘Mothers, the Führer killed your son. If you do not pass this card, he will kill yours too’. With this message, Otto becomes the spokesperson for the people who lost their sons in the war. In Berlin, the capital of the Nazi empire, in an environment where almost all the press is silenced and subordinated to the Nazi propaganda machine, the effect that the truth, even from a weak pen, can create, determines the intriguing aspect of the dramatic structure of the film.

Anna and Otto take refuge in their neighbour’s house during the robbery of their Jewish neighbour Rosenthal’s house and their inability to resist even the robbery is the side story of the film. With the character of Rosenthal, director Vincent Perez presents a narrative that complements the dramatic structure of the film and is in a way faithful to reality. Despite the efforts of her neighbours to protect Mrs Rosenthal, Nazi oppression finds her in the apartment where she lives. Mrs Rosenthal expresses her emotional reaction to the fact that the little boy who grew up in her neighbourhood is now a Nazi soldier coming to arrest her. The little boy she once gave food to while playing in the street is now a cruel soldier. Desperate, Mrs Rosenthal commits suicide by throwing herself out of her apartment instead of going to a concentration camp…

The appearance of Escherich (Daniel Brühl), a Nazi police chief who forces the cooperation of a lout so desperate that he robs his dead neighbour, for the crimes he has committed, foreshadows the development that will mark the next part of the film. The Nazis are on the trail of the author of cards posted in various parts of the city inviting people to resist Hitler’s dictatorship.

At first, the Nazi police chiefs do not seem to care about the impact of the cards appearing in various parts of the city. However, as time passes, the increasing number of cards found and the possible impact of this increases their uneasiness. This challenge to the dark Nazi dictatorship and the effort to speak the truth is an unforgivable offence in terms of the possibility of causing an impact far beyond its scale. This is an element that allows the film to gain momentum.

Anna’s visit to the wife of a high-ranking SS officer on behalf of the Nazi Women’s League and her invitation to compulsory labour is rejected by the woman. The woman, the wife of a privileged military class, rebuffs and threatens Anna for inviting her to work. The crisis created by Anna, who is criticised by members of the Nazi Women’s League for her insistence, is overcome when she is put on leave.

Thanks to this crisis, Anna severed her ties with the Nazi Women’s Union, with which she had established a fragile relationship. The end of this forced relationship, which is a necessity created by the repressive regime, paves the way for Anna to help Otto. Otto is the individual who is liberated because he does what he wants to do despite all the risks. While fighting against the Nazi regime, which he holds responsible for the murder of his son, he displays a very cold-blooded and strategic attitude.

The SS pressure on the police chief Escherich is combined with the panic created by the possibility that an increasing number of cards may now form a communication network. On the one hand, the phrase ‘Free Press’ on the cards, on the other hand, the anti-Hitlerist discourse finding favour and the possibility that the messages transmitted with the cards can dissipate the censorship-pressure determine the tempo of the dramatic flow. The centre of the dramatic conflict is the struggle between the Nazi police chiefs, who are under pressure from their superiors, and Otto and Anna, who strive to deliver their messages.

The circle around Otto and Anna gradually narrows. One day when Otto does not go to work, Anna panics and searches for her husband on the streets of Berlin. Finding her husband on the street, Anna witnesses the arrest of a man suspected of leaving the cards. The tension created by the possibility of being caught at any moment causes Anna to argue with Otto and ask him to take a break from this work for a while.

Under pressure from SS officers, Escherich eventually kills a man who has nothing to do with the card distribution. The chase spiralled out of control and Escherich was beaten and humiliated by an SS officer. Escherich is in a dual state of mind towards his secret enemy whom he cannot catch. Escherich, who both hates him and secretly sympathises with Otto’s struggle, is driven to an unexpected behaviour at the end of the film.

The war is nearing its end. As the Nazi victory, which was declared early, gives way to defeat, Berlin turns into a city bombed and constantly receiving refugees. Otto, travelling in a bus among the Berliners removing the rubble, tells his friend that the end of the war is near. Otto drops the cards he carries with him in the factory where he works. This unexpected resolution of the dramatic conflict signals the end of the road for Otto when the Nazi foreman who finds the cards informs the police chiefs. Maintaining his calm and cool demeanour, Otto is arrested.

Sentenced to death at the end of a show trial, Otto’s words to his wife Anna during the announcement of the verdict, ‘Now I feel free’, are a testimony to the fact that he never regretted it and to the honourable attitude of people who paid the price for freedom.

Everyone Dies Alone is a novel written by Hans Fallada based on Gestapo reports delivered to him after the end of the war. The true story of Otto and Elise Hampel, Everyone Dies Alone is a novel written by Hans Fallada based on Gestapo reports handed to him after the end of the war. The work, which tells the true story of the couple Otto and Elise Hampel, was published by Everest Publishing with the translation of Ahmet Arpad.

Similar to the proposition ‘It is not the force of the water that pierces the walls, but the continuity of the drops.’, the couple, who fought against the Nazi war machine by taking all kinds of risks, thus managed to leave a permanent mark and a respectable memory. Who knows, one day, when we establish an antifascist memorial museum, this respected couple will take their place in the progressive memory of humanity with their struggle. With Daniel Brühl’s performance accompanying the sincere acting of Brendan Gleeson and Emma Thompson, Alone in Berlin is one of the must-see works of anti-fascist cinema.