YazıPortal Resmi İnternet Sayfasıdır
İlişkili içerikler
(Yazının İngilizce çevirisini, yazının sonunda okuyabilirsiniz / You can read the English translation at the end of this article)
Hotel Ruanda
Yapım Yılı: 2004
Yönetmen: Terry George
Oyuncular: Don Cheadle, Hakeem Kae-Kazim, Nick Nolte, Sophie Okonedo, Fana Mokoena
Hotel Ruanda 1993 yılını anlatan bir radyo anonsuyla açılır. Dış seste, Bosna İç Savaşı sırasında dönemin ABD Başkanı Bill Clinton’un yorumunu duyarız. Radyo frekansı değiştiğinde bu kez başka bir ses “Halkımız bana, sevgili dinleyiciler neden Tutsi’lerden nefret ettiğimi soruyor” sözleriyle Hutu liderinin sesini duyarız. Hutu liderinin nefret dili, Yugoslav iç savaşının bir benzerinin Ruanda’ya yaklaştığının habercisi gibidir.
Hutu lideri kışkırtıcı diliyle Tutsi’lerin Belçika ile işbirliği yaparak Hutulara ait olan toprakları çaldığını söyler. Hutu Gücü radyosundan yapılan anons, alarmist “Tetikte olun komşularınıza dikkat edin” çağrısıyla sona erer.
Filmin baş karakteri Paul Rusesabagina, Hotel De Milles Collins’in müdür yardımcısıdır. Batılı değerlerle yetiştirilmiş, mesleğini severek biri olarak çizilen Rusesabagina, Batılı yaşam tarzının detaylarına hâkimdir.
Bir sonraki sahnede Hutuların düzenleyeceği mitinge katılamayacağını bildiren Paul, ülkesindeki siyasal kutuplaşmadan uzak durmaya çabalayan, siyah orta sınıftan biridir. Hutulu tüccar George Rutaganda ile Paul Rusesabagina arasında geçen diyalogda satılabilecek her şeyi satan bir tüccarın politikaya nasıl baktığını izleriz. Siyasetin güç ve para için yapıldığını öne süren George Rutaganda, Hutu siyasal hareketine destek olmasını istediği Rusesabagina’dan olumsuz yanıt alır.
Rusesabagina ile George’un depoya yürüdükleri anda bir forklift’ten dökülen kutudan fırlayan palalar, bir tertibin başladığını duyurur gibidir. Satılabilecek her şeyi satan bir tüccar olarak George Rutaganda’nın siyasetle ilgisinin karanlık işleri de içine alan bir kapsamı vardır. Bir Hutu mitinginin ortasına düşen otel minibüsünde ilk politik gerilimi gösteren yönetmen Terry George, bu sahnede kendisine sataşan Hutilerle Tutsi kimliğini gizlemek zorunda kalan otel çalışanı Dube arasında yaşanan sürtüşmede, yükselmekte olan politik tansiyonun ipuçlarını gösterir. Komşusunun tacizine maruz kalan Dube, bu durumdan rahatsızlığını gizlemez. Kara propagandanın etkisi komşuluğu bile zehirlemiştir.
Filmin ana mekânı Hotel De Milles Collins’in neredeyse bütün müşterileri beyazlardan oluşurken, çalışanlarının tamamı siyahlardır. Bu haliye otel adeta Afrika’daki batı tipi sömürgeciliğin mikro ölçekteki modellemesi gibidir. BM’nin arabuluculuğunda başlatılan Hutu-Tutsi barış görüşmeleri tıkanmıştır. Politik atmosferin bu sıcak hali, apolitik orta sınıf siyahların çok da umursamadığı bir tutumla karşılanır. Küçük burjuvazinin politik atmosferi önemsemeyen iyimserliği ve kendi konforu dışında hiçbir şeyi ciddiye almaması, filmin dramatik örgüsünün ana yönlerinden birini oluşturur. Nitekim bu durum Hutuların Victor’un evini basıp, o’nu döverek gözaltına aldığı sahnede iyice belirginleşir. Paul Rusesabagina ve eşi Tatiana arasında geçen diyalogda, Tatiana eşi Paul’den isyancı yakını olduğu gerekçesiyle tutuklanan Victor için Hutu ordusu içindeki tanıdığı General Bizimungu’dan serbest bırakılması için yardım etmesini ister. Paul Rusesabagina, bu yardım isteğine kendinden beklenen cevabı verir. “Faydası olmaz” çalıştığı otelin itibarı ve konforu adına tanımış olduğu “saygın” kişilerden Ruanda’da nüfuz ticareti yapanlardan yardım isteyemeyeceğini söyler. Kendi çıkarı ve konforundan başka hiçbir şeyi önemsemeyen Paul Rusesabagina’nın bu tutumu, onun apolitizminin kökeni hakkında bir fikir verir.
Ruanda’daki olayları takip etmek üzere Hotel de Milles Collins’e gelen iki gazeteci ile bir otel çalışanı arasında geçen diyalogda Ruanda’da siyahlar arasındaki ayrımcılığın ve kabilecikle karışık ırkçılığın, kökeninde Belçika sömürgeciliği olduğunu öğreniriz. Belçikalılar, tamamı siyah olan insanları, burun ölçülerine göre Hutu ya da Tutsi olduğuna karar vererek ve bu saçma fikri Ruandalılara kabul ettirerek ayrımcılığın temelini atmıştır. Sömürgecilerin Ruanda’ya ektiği bu nefret tohumlarının zehirli sarmaşıkları bütün ülkeyi sararken, güç ve para elde etmek için siyaset yapan her renkten burjuvaya sömürü sahası açıyordu. Öte yandan sömürgecilerin uydurdukları bu etnik ayrım, işe alımlarda etnik kökene bakılması sonucu ekonomik bir boyut da kazanıyordu. Bu ekonomik ve siyasi ayrımcılık elbette Belçika’nın Ruanda’yı daha kolay yönetmesine neden oldu.
Ruanda’da Hutular ve Tutsiler arasında imzalanan kırılgan barış anlaşması şerefine BM yetkilileri ve Ruanda’nın ileri gelenlerinin katıldığı kokteyl, gerilimin kısa süre sonra yatışacağı yolundaki iyimser beklentileri besler. Gerçekte ise Hutular hızla silahlanmaktadır. Otele Paul Rusesabagina’yı görmeye gelen bir yakını, Hutuların saldırı hazırlıkları sırasında kullanacakları “yüksek ağaçları kesin” sloganını bile duymuştur. Kırılgan barış, birazdan yerini bir iç savaşa doğru bırakmaya eğilimlidir.
Paul Rusesabagina her zamanki iyimser tutumuyla yakını tarafından eşi Tatiana ve çocuklarının Ruanda dışına çıkarılma teklifini reddeder. Paul Rusesabagina’nın gerçeği inkâr eden bu tavrı ve apolitizmi, kurulu düzenden beslenen ama bir yandan da herkesle iyi geçinmeye çalışan orta sınıf burjuvaların profilidir.
Paul Rusesabagina’nın kaçındığı şiddet, gece Ruanda sokaklarını sarmıştır. Evlerden yükselen alev sahnesi ve elektrik kesintisi politik tansiyonun giderek yükseldiğini haber verir. Minibüsle evine ulaşan Paul Rusesabagina, Ruanda Devlet Başkanı Juvénal Habyarimana uçağının düşürülerek öldürüldüğü haberini alır. Barış anlaşmasının imzalandığı günün gecesinde yaşanan bu olay, filmin dramatik örgüsüne yeni bir halka ekler. Ruanda başkanının uçağının düşürülmesi, pamuk ipliğine bağlı barış anlaşmasının çöküşünü haber verir. Paul Rusesabagina eve döndüğünde oğlu Roger’in Hutuların düzenlediği saldırıdan kıl payı yaralanmadan kurtulduğunu öğrenir. Ruanda’yı saran terör ve şiddet artık çocukları bile etkilemektedir.
Radyodan aldıkları haberle Tutsi başkanının uçağına düzenlenen bir sabotajla öldürüldüğünü öğrenen Rusesabagina ailesi, endişeyi ve gerilimi hissetmeye başlar. Barış anlaşması çöpe giderken, “yüksek ağaçları kesin” kodlu katliam çağrıları yapılmaktadır. Paul Rusesabagina ve ailesine ulaşan Hutu askerleri onlara otelde kalmak istediklerini söylerler. Paul Rusesabagina ailesiyle birlikte yola çıktığı sırada sokaklarda gördükleri dehşet manzaraları iç savaşın başladığını bildirir. Yapılan kışkırtmalar sonuç vermiştir.
Paul Rusesabagina, katliam bölgesinden kaçırdığı komşularının Tutsi olduğunu öğrenen Hutu komutanı Bizimungu tarafından tehdit edilir. Hutu komutanının Paul Rusesabagina’nın komşularını kendisine teslim etmesine zorlamasına cevabı para teklifi olur. Ancak parayı otelde verebileceğini söyleyen Paul Rusesabagina, böylece büyük bir grubu katliamdan kurtarmayı başarır. Otelde tıpkı ülkedeki gibi büyük bir kaos hüküm sürmektedir. Paul Rusesabagina otelin yeni müdürü olarak içerdeki karışıklığa engel olmaya çabalar. Sokaktaki kriz büyümekte bu da doğal olarak kaçıp otele sığınan insan sayısını arttırmaktadır. Otel kalabalıklaştıkça kriz de büyür. Filmin ikincil dramatik çatışması diyebileceğimiz bu durum, yapıtın kalan bölümüne damgasını vurur. Paul Rusesabagina, otelin güvenliği ile sokaktan gelen büyük baskı arasında bütün huzurunu ve konforunu yitiren bir zoraki kahramana dönüşmüştür.
Kızılhaç görevlisi bayan Archer, yetimhaneden kurtardığı çocukları otele getirir. Başkalarını da otele getirmeye çabalayan Archer tiplemesi çatışmaların ortasında hayatta kalanların yardımına koşan olumlu bir tiptir.
Oteldeki krizin yeni halkası otel müdürünün kaçmasıyla mecburen yeni müdür olan Paul Rusesabagina’nın yeni müdür olmasıyla ortaya çıkar. Otel çalışanlarının büyük stresin de etkisiyle işlerini tavsatması Paul Rusesabagina’yı zor durumda bırakır.
Gazeteci Daglish (Joaquin Phoenix) ile Paul Rusesabagina diyaloğunda Daglish’in “Ruanda’daki katliam görüntülerini izleyen Batılıların hiçbir şey olmamış gibi yemeklerine devam edeceklerini” söylemesi, Batılıların Ruanda’daki iç savaş ve soykırım sürecine bakışının bir özeti gibidir. Katliamın çığrından çıkmasıyla BM askerleri de hedeftedir. Askerlerinden 10’unu kaybeden Albay Oliver (Nick Nolte) oteli korumak dışında hiçbir yere müdahale etmeme kararı alır. Krizin büyümesiyle her şey hayatta kalma ve kurtulabilmek için sürekli yeni çözümler düşünmeyi gereksinir. Bir konfor ve lüks mekânı olan Hotel de Milles Collins artık bir son şans mekânına dönüşmüştür.
Kızılhaç görevlisi Archer’ın çocuk yuvasında şahit olduğu kıyım, filmin en travmatik sahnelerinden biridir. Irkçı milislerin saldırısı sırasında “Lütfen beni öldürmelerin izin vermeyin bir daha asla Tutsi olmayacağım” biçiminde yalvaran küçük kızın bu son çağrısı, öldürülmesine engel olmaz. Ruanda’daki vahşet, kabileciliğe kadar inen ilkelliğin küçük çocuklara yönelmesiyle yeni bir boyut kazanmıştır: Gelecek nesilleri de yok eden bir soykırım.
Oteldekileri kurtarmaya gelen BM lejyonunun böyle bir görevi olmadığının öğrenilmesi, kısa süren sevincin yerini derin bir hayal kırıklığına bırakmasına neden olur. Batılı ülkeler sadece yağmalarken, iş adamları ve büyükelçilerini gönderdikleri Ruanda’ya müdahale etmeme kararını vermiştir. Böylece soykırıma varan Avrupa ortasındaki Yugoslavya’da olduğu gibi Ruanda’da kaderine terk edilmiştir. Gelen askeri güç sadece otelde kalan beyazları kurtarmakla görevlendirilmiştir. Gözden çıkarılmanın ağır travmasıyla baş başa kalan Paul Rusesabagina ve eşi Tatiana diyaloğunda sömürgecilerin değerleriyle yetiştirilmiş ve asimile olmuş Paul’ün yaşadığı varoluş krizi, onu kendi gerçekliğine yakınlaştırır. O’nu Batılı gibi hissettiren değerler dünyası, krizle birlikte yerle bir olmuştur.
Hutu ordusu askerlerinin oteli işgal etmesiyle yeni bir derinlik kazanan kriz, Paul’ün otelin Belçika’daki merkezinden yardım istemesini zorunlu kılar. Paul oteldeki müşteri listesini isteyen Hutu komutanına eski listeyi basarak kandırmaya çalışsa da bunda başarılı olamaz. Otele sığınmış bütün Tutsileri öldürmeye kararlı komutan Fransız efendilerinin emriyle geri çekilmek zorunda kalır. Filmin bu bölümünde Ruanda soykırımında Hutuların hangi emperyalist güç tarafından kışkırtıldığı ortaya çıkar. Paul Rusesabagina, Sabena oteller zinciri yöneticisiyle yaptığı telefon konuşmasında tamamen kaderlerine terk edildiklerini öğrenir. Ruanda’nın ve Ruandalıların Batılı ülkelerin nezdinde hiçbir önemi yoktur. Yiyeceğin azalmasıyla oteldeki kriz yeni bir boyut kazanır.
Paul ve Dube bu sorunu gidermek için George Rutaganda’ya gider. Her savaşta olduğu gibi Ruanda iç savaşının da ilk mağduru kadınlardır. Bir kafese kapatılan Tutsili kadınlar için radyodan tecavüzü kışkırtan bir ses duyulur. Yönetmen Terry George, bu sahnede Ruanda iç savaşında esir düşen kadınlara yönelik tecavüz tehdidiyle, bir başka insanlık suçuna işaret eder. George Rutaganda, Tutsi katliamının Hotel de Milles Collins’i içine alacak şekilde genişleyeceğini Paul Rusesabagina’ya bildirir. Rutaganda otelde kalan zengin Tutsilerin paralarının onları kurtarmaya yetmeyeceğinin tehdidinde bulunur. Bu sahneyle Terry George dramatik çatışmanın merkezindeki Hotel de Milles Collins üzerindeki hesaplaşmanın bitmediğini haber verir.
Rutaganda’nın Paul’e yaptığı oteldeki Tutsileri teslim etmesi karşılığında birkaç kişiyle kurtulma teklifi Paul tarafından reddedilir. Ruanda’daki soykırımın belki de en dehşetengiz sahnesinde Paul ve şoförü Dube gecenin sabaha döndüğü tan vaktinde minibüslerinin sarsılmasıyla şaşırırılar. Minibüsten inerek neler olduğuna bakmak isteyen Paul gördükleri karşısında dehşete kapılır. Bütün yol ve gözün görebileceği her yer katledilen Tutsilerin cesetleriyle kaplıdır ve minibüslerinin sarsılmasına neden olan şey de budur. Paul Rusesabagina’nın yaşadığı bu ağır travma, günlük yaşamına da yansımaya başlar. Yönetmen Terry George Batılı değerlerle kuşanmış, snoblaştırılmış Afrikalı bireyin sürüklendiği varoluş krizini izletir. Filmin dramatik örgüsünde oldukça tutarlı bir yere oturan bu varoluş krizi, Batılı gibi yetiştirilmiş ancak son tahlilde ilk krizde yazgısına terk edilen bireyi betimler.
Paul ile Tatiana diyaloğunda Paul, Tatiana’ya Hutu milisleri geldiğinde çocuklarıyla otelin tepesinden atlamaları gerektiğini söyler. Yaşanan vahşetten duygu dünyası alt üst olan Paul, içine düştükleri çaresizliğin etkisiyle en olmayacak şeyi eşinden istemek zorunda kalır. BM’nin arabuluculuk çabalarıyla oteldeki bazı Ruandalılar muhtelif ülkelere transfer edilebileceğini okunan isim listesinden öğreniriz. Kendi adı da isim listesinde çıkan Paul Rusesabagina, Kızılhaç görevlisi Archer’dan savaş bölgesindeki iki küçük yeğenine ulaşmasını ister. Archer şehrin o bölgesinin tamamen yok edildiğini söylese de Paul’ü kıramaz. Paul’ün Ruanda’da azalan zamanı, akıbeti meçhul yeğenlerine ulaşma isteğiyle birleşir ve filmin kalan bölümündeki tempoyu belirler.
Paul eşi Tatiana ve çocuklarını bindirdiği BM kamyonuna binmekten son anda vazgeçer. Oteldeki insanları terk edemeyeceğini söyleyerek vicdanının sesini dinleyen Paul, eşine sonraki uçakla Belçika’ya gideceğini söyler. Film boyunca, tembel çalışmaktan kaçan biri olarak çizilen Gregorie adlı otel çalışanı, Hutulara otelden ayrılan kafilenin aslında kaçtığı yalanını söyler. Hutu radyosundan nefret söylemiyle duyurulan bu yalan, gerilimi zirve noktasına taşır. Havaalanı yolundaki konvoya Hutuların saldıracağını anlayan Paul Rusesabagina, Hutu komutanı Bizimungu’dan yardım talep eder. Ancak iş çığrından çıkmıştır. BM konvoyu Hutu milisleri tarafından önü kesilerek durdurulur. Yaşanan arbede ve çatışma sonucu kafile otele geri dönmek zorunda kalır.
Otelin suyu kesilmiş, kileri boşalmıştır. Havuzda kalan suyla günlük ihtiyaçların karşılanması, yaşanan trajedinin özetidir. Oteli terk ettirmeyen ırkçı nefret, suyu keserek sığınmacıların ve müşterilerin yaşam koşullarını daha da ağırlaştırır. Tutsi ordusunun karşı saldırısıyla dengeye gelen iç savaş, yeniden başlayan barış görüşmeleriyle sığınmacılar için umut ve iyimserlik atmosferi yaratsa da; sığınmacıların iki gün sürecek müzakere sürecine dayanamayacakları kesindir. Filmin finaline doğru iyice ağırlaşan yaşam koşullarının yarattığı baskı, derinleşen iç savaş sahneleriyle birleşerek tempoyu biraz daha yükseltir.
General Bizimungu ve Paul Rusesabagina arasında geçen diyalog, filmin dramatik çatışmasının sınırını gösterir: Savaş suçlusu olarak yargılanması neredeyse kesinleşen Bizimungu, Paul’ü silah zoruyla esir almaya çalışır. Paul ise onun bu girişimine karşı olası bir savaş suçları mahkemesinde, Bizimungu’nun otele yardım ettiğini söyleyeceğini, bunun da Bizimungu’nun alacağı cezayı hafifletebileceği sözleriyle direnir.
Filmin dramatik düğümünü anlatan bu diyalog, dışardaki iç savaş ve kaotik atmosferle birleşerek gerilimi yükseltir. Bizimungu ile anlaşan Paul otelin tahliyesini başlatır. Güvenli bölgeye giden konvoya yönelik son Hutu saldırı girişimi, Tutsi milislerinin karşı saldırısıyla püskürtülür. Canlarını kurtaran kafile sonunda güvenli bölgeye ulaşır. Paul Rusesabagina yeğenlerine Kızılhaç görevlisi Archer’ın yardımıyla ulaşır.
Hotel Ruanda 1268 Hutu ve Tutsi’nin kurtarılmasını sağlayan Paul Rusesabagina’nın gerçek öyküsüne dayanan bir Terry George filmi. 1991’de Sovyetler Birliği dağılır dağılmaz kurulan tek kutuplu dünya düzeni, Irak, Yugoslavya ve Ruanda’da savaş ve soykırımlara neden oldu. Irkçılığın ve kabilecilik seviyesine kadar gerileyen ilkel siyasal pozisyonun yarattığı tahribatı Ruanda örneği üzerinden tartışan film; ırkçılığın sadece zıt ten rengindeki insan toplulukları arasında değil, aynı ten renginde olan insanlar arasında da yayılabilen bir hastalık olduğuna işaret ediyor. Filmin oyuncu kadrosu ve Paul Rusesabagina’yı canlandıran Don Cheadle’ın başarılı performansı izlemeye değer.
Belçika’nın otomobilin icadıyla birlikte elzem haline gelen kauçuk üretimi için zengin kauçuk yataklarına sahip Kongo’yu ve sonra 1. Dünya Savaşı yıllarında işgal ettiği ve sömürgeleştirdiği Ruanda üzerine bir şeyler okumak isteyenler için bir de kitap önerisiyle yazı bitsin: Lukas Barfuss‘un Metis Yayınları arasından çıkan Yüz Gün adlı romanı…
Ümit ÖZDEMİR
14.06.2020
HOTEL RUANDA OR THE POISONOUS IMPACT OF RACISM IN BLACK AFRICA.
Year of Production: 2004
Director: Terry George
Cast: Don Cheadle, Hakeem Kae-Kazim, Nick Nolte, Sophie Okonedo, Fana Mokoena
Hotel Rwanda opens with a radio announcement from 1993. In the voiceover, we hear a comment by then US President Bill Clinton during the Bosnian Civil War. When the radio frequency changes, we hear the voice of the Hutu leader with the words “Our people ask me, dear listeners, why I hate the Tutsis”. The Hutu leader’s language of hatred is like a harbinger that a similar Yugoslav civil war is approaching Rwanda.
In inflammatory language, the Hutu leader says that the Tutsis, in collaboration with Belgium, have stolen land belonging to the Hutus. The announcement on Hutu Power radio ends with the alarmist call to “Be alert, watch out for your neighbors”.
Paul Rusesabagina, the main character of the movie, is the assistant manager of Hotel De Milles Collins. Rusesabagina, who is portrayed as a man raised with Western values and who loves his profession, is familiar with the details of the Western lifestyle.
Paul, who announces in the next scene that he cannot attend the rally organized by the Hutus, is a black middle class man who tries to stay away from the political polarization in his country. In the dialog between the Hutu merchant George Rutaganda and Paul Rusesabagina, we see how a merchant who sells everything that can be sold views politics. George Rutaganda argues that politics is about power and money, and when he asks Rusesabagina to support the Hutu political movement, he receives a negative response.
The moment Rusesabagina and George walk into the warehouse, machetes fly out of a box spilling from a forklift, as if announcing the start of a plot. As a merchant who sells everything that can be sold, George Rutaganda’s involvement in politics extends to shady dealings. Director Terry George shows the first political tension in the hotel van that crashes in the middle of a Hutu rally, and hints at rising political tensions in the friction between the Hutus who taunt him in this scene and Dube, a hotel worker who has to hide his Tutsi identity. Dube, who is being harassed by his neighbor, does not hide his discomfort. The effect of black propaganda has poisoned even the neighborhood.
While almost all the customers of the Hotel De Milles Collins, the main location of the movie, are white, all of its employees are black. In this way, the hotel is almost like a micro-scale model of western colonialism in Africa. The Hutu-Tutsi peace talks initiated under the mediation of the UN have stalled. The apolitical middle class blacks do not care much about this hot political atmosphere. The optimism of the petty bourgeoisie, which does not care about the political atmosphere and does not take anything seriously except its own comfort, constitutes one of the main aspects of the dramatic plot of the film. This is evident in the scene in which the Hutu raid Victor’s house and beat and detain him. In the dialog between Paul Rusesabagina and his wife Tatiana, Tatiana asks Paul to ask General Bizimungu, an acquaintance of his in the Hutu army, to help release Victor, who was arrested for being a rebel relative. Paul Rusesabagina gives the expected response to this request for help. “It would be useless”, he says, he cannot ask for help from ‘respectable’ people he knows for the sake of the reputation and comfort of the hotel where he works, from those who trade influence in Rwanda. This attitude of Paul Rusesabagina, who cares about nothing but his own interests and comfort, gives an idea about the origin of his apoliticism.
In a dialog between two journalists and a hotel employee who have come to the Hotel de Milles Collins to follow the events in Rwanda, we learn that discrimination among blacks and tribal racism in Rwanda have their roots in Belgian colonialism. The Belgians laid the foundation of discrimination by deciding that all black people were Hutu or Tutsi according to their nose size and imposing this absurd idea on Rwandans. The poisonous vines of these seeds of hatred planted by the colonialists in Rwanda spread throughout the country, opening up a field of exploitation for the bourgeoisie of all colors who played politics to gain power and money. On the other hand, this ethnic distinction fabricated by the colonialists was also gaining an economic dimension as ethnicity was taken into consideration in recruitment. This economic and political discrimination, of course, made it easier for Belgium to rule Rwanda.
A cocktail party attended by UN officials and Rwandan dignitaries in honor of the fragile peace agreement between Hutus and Tutsis in Rwanda feeds optimistic expectations that tensions will soon subside. In reality, the Hutus are rapidly arming themselves. A relative who came to see Paul Rusesabagina at the hotel had even heard the Hutu slogan “cut down the tall trees” in preparation for an attack. The fragile peace is about to give way to a civil war.
In his usual optimistic manner, Paul Rusesabagina refuses the offer made by his relative to take his wife Tatiana and their children out of Rwanda. Paul Rusesabagina’s denial of reality and his apoliticism is the profile of a middle-class bourgeois who feeds on the established order but tries to get along with everyone.
The violence that Paul Rusesabagina shuns has engulfed the streets of Rwanda at night. A scene of flames rising from houses and a power outage heralds the escalation of political tension. Arriving home by van, Paul Rusesabagina receives the news that Rwandan President Juvénal Habyarimana has been shot down and killed. This event, which took place on the night of the signing of the peace treaty, adds a new link to the dramatic plot of the film. The downing of the Rwandan president’s plane heralds the collapse of the tenuous peace agreement. Paul Rusesabagina returns home to learn that his son Roger narrowly escaped injury in an attack by the Hutus. The terror and violence engulfing Rwanda now affects even children.
When the Rusesabagina family learns on the radio that the Tutsi president has been killed in a sabotage of his plane, they begin to feel the anxiety and tension. As the peace agreement goes down the drain, there are calls for massacres coded “cut down the tall trees”. Hutu soldiers reach Paul Rusesabagina and his family and ask them to stay at the hotel. As Paul Rusesabagina sets off with his family, the horrors they see on the streets announce the start of civil war. The provocations had yielded results.
Paul Rusesabagina is threatened by Bizimungu, the Hutu commander, who learns that the neighbors he had kidnapped from the massacre zone are Tutsis. The Hutu commander’s response to Paul Rusesabagina’s coercion to hand over his neighbors to him was an offer of money. However, Paul Rusesabagina says that he can give the money at the hotel and thus manages to save a large group from massacre. Chaos reigns in the hotel, just like in the country. Paul Rusesabagina, as the new manager of the hotel, tries to prevent the chaos inside. The crisis in the streets grows, which naturally increases the number of people fleeing and seeking refuge in the hotel. As the hotel becomes more crowded, the crisis grows. This situation, which we can call the secondary dramatic conflict of the movie, marks the rest of the work. Paul Rusesabagina has become a forced hero who loses all his peace and comfort between the security of the hotel and the great pressure from the street.
Mrs. Archer, a Red Cross worker, brings the children she rescued from the orphanage to the hotel. Archer, who tries to bring others to the hotel, is a positive character who comes to the aid of survivors in the midst of conflict.
The new crisis in the hotel arises when the hotel manager runs away and Paul Rusesabagina is forced to become the new manager. Paul Rusesabagina is put in a difficult situation when the hotel employees give up their jobs due to the great stress.
In the dialog between journalist Daglish (Joaquin Phoenix) and Paul Rusesabagina, Daglish’s statement that “Westerners watching the footage of the massacre in Rwanda will continue eating as if nothing happened” is a summary of the Western view of the civil war and genocide in Rwanda. As the massacre got out of hand, UN soldiers were also targeted. Colonel Oliver (Nick Nolte), who lost 10 of his soldiers, decides not to intervene anywhere except to protect the hotel. As the crisis grows, everything requires constantly thinking of new solutions for survival and survival. Hotel de Milles Collins, a place of comfort and luxury, is now a place of last chance.
The massacre that Archer, a Red Cross worker, witnesses in the kindergarten is one of the most traumatic scenes of the movie. “Please don’t let them kill me, I will never be a Tutsi again,” the little girl pleads during the attack by the racist militia, but this last plea does not prevent her from being killed. The atrocities in Rwanda took on a new dimension when the primitivism that goes back to tribalism turned against young children: A genocide that also destroys future generations.
When it is learned that the UN legion that had come to rescue the hotel guests had no such mission, the short-lived elation gives way to deep disappointment. Western countries decided not to intervene in Rwanda, where they had sent their businessmen and ambassadors, only to loot. Thus, Rwanda was abandoned to its fate, as was Yugoslavia in the middle of Europe, which had reached the point of genocide. The military force that arrived was only tasked with rescuing the white people staying in the hotel. In the dialogue between Paul Rusesabagina and his wife Tatiana, Paul, who has been raised and assimilated with the values of the colonizers, is left with the severe trauma of being disregarded, and his existential crisis brings him closer to his own reality. The world of values that made him feel like a Westerner has been destroyed by the crisis.
The crisis deepens when Hutu army soldiers invade the hotel, forcing Paul to seek help from the hotel’s headquarters in Belgium. Paul tries to deceive the Hutu commander, who asks for a list of the hotel’s clientele, by printing the old list, but without success. The commander, determined to kill all the Tutsis who have taken refuge in the hotel, is forced to retreat by order of his French masters. This part of the movie reveals which imperialist power instigated the Hutus in the Rwandan genocide. In a telephone conversation with the manager of the Sabena hotel chain, Paul Rusesabagina learns that they are completely abandoned to their fate. Rwanda and Rwandans are of no importance to Western countries. With food running low, the crisis in the hotel takes on a new dimension.
Paul and Dube go to George Rutaganda to solve this problem. As in every war, women are the first victims of the Rwandan civil war. Tutsi women are locked in a cage and a voice is heard on the radio inciting rape. In this scene, director Terry George points to another crime against humanity with the threat of rape against women captured in the Rwandan civil war. George Rutaganda informs Paul Rusesabagina that the Tutsi massacre will expand to include the Hotel de Milles Collins. Rutaganda threatens that the money of the rich Tutsis staying at the hotel will not be enough to save them. With this scene, Terry George foreshadows that the showdown over the Hotel de Milles Collins at the center of the dramatic conflict is far from over.
Rutaganda’s offer to Paul to hand over the Tutsis in the hotel in exchange for a few men to get rid of them is rejected by Paul. In perhaps the most horrifying scene of the genocide in Rwanda, Paul and his driver Dube are surprised when their van shakes as night turns to dawn. Paul gets out of the van to see what has happened and is horrified by what he sees. The whole road and as far as the eye can see is littered with the bodies of slaughtered Tutsis, and this is what caused their van to shake. Paul Rusesabagina’s severe trauma begins to affect his daily life. Director Terry George shows us the existential crisis of the snobbized African individual who is clothed in Western values. This existential crisis, which occupies a very consistent place in the dramatic plot of the film, depicts an individual who has been raised as a Westerner but is ultimately abandoned to his fate in the first crisis.
In the dialog between Paul and Tatiana, Paul tells Tatiana that they should jump from the top of the hotel with their children when the Hutu militia arrives. Paul, whose emotional world is turned upside down by the atrocities, is forced to ask his wife to do the most unthinkable thing due to the desperate situation they are in. We learn from the list of names that some Rwandans in the hotel can be transferred to various countries with the mediation efforts of the UN. Paul Rusesabagina, whose name also appears on the list, asks Archer, a Red Cross official, to reach his two young nephews in the war zone. Even though Archer tells him that that part of the city has been completely destroyed, he cannot break Paul. Paul’s dwindling time in Rwanda, combined with his desire to reach his unknown nephews, sets the pace for the rest of the movie.
At the last minute, Paul decides against getting on the UN truck with his wife Tatiana and their children. Paul follows his conscience, saying that he cannot abandon the people in the hotel, and tells his wife that he will take the next plane to Belgium. Throughout the movie, a hotel employee named Gregorie, who is portrayed as a lazy, work-averse person, lies to the Hutus that the caravan that left the hotel actually escaped. This lie, announced on Hutu radio with hate speech, brings the tension to its peak. Realizing that the Hutus will attack the convoy on the way to the airport, Paul Rusesabagina asks the Hutu commander Bizimungu for help. However, things got out of hand. The UN convoy was intercepted and stopped by Hutu militias. After a brawl and clash, the convoy is forced to return to the hotel.
The hotel’s water is cut off and the pantry is empty. Meeting daily needs with the water left in the pool summarizes the tragedy. The racist hatred that does not allow them to leave the hotel further aggravates the living conditions of asylum seekers and customers by cutting off the water. Although the civil war stabilizes with the counter-attack of the Tutsi army and the resumed peace talks create an atmosphere of hope and optimism for the refugees, it is certain that the refugees will not be able to withstand the two-day negotiation process. Towards the end of the film, the pressure created by the worsening living conditions, combined with the deepening civil war scenes, increases the tempo a little more.
The dialog between General Bizimungu and Paul Rusesabagina marks the limit of the film’s dramatic conflict: Bizimungu, whose trial as a war criminal is almost certain, tries to take Paul prisoner at gunpoint. Paul resists his attempt by saying that in a possible war crimes tribunal, he will say that Bizimungu helped the hotel, which could mitigate Bizimungu’s sentence.
This dialog, which is the dramatic climax of the film, is combined with the civil war and chaotic atmosphere outside to heighten the tension. In agreement with Bizimungu, Paul initiates the evacuation of the hotel. The last Hutu attack attempt on the convoy heading to the safe zone is repelled by a counterattack by the Tutsi militia. Saving their lives, the convoy finally reaches the safe zone. Paul Rusesabagina reaches his nephews with the help of Archer, a Red Cross official.
Hotel Rwanda is a Terry George film based on the true story of Paul Rusesabagina, who led the rescue of 1268 Hutus and Tutsis. The unipolar world order established after the collapse of the Soviet Union in 1991 led to wars and genocides in Iraq, Yugoslavia and Rwanda. The film discusses the devastation caused by racism and primitive political positions that have descended to the level of tribalism through the example of Rwanda, pointing out that racism is a disease that can spread not only between communities of people of opposite skin color, but also between people of the same skin color. The cast and Don Cheadle’s successful performance as Paul Rusesabagina are worth watching.
Let me end this article with a book recommendation for those who want to read about Rwanda, which Belgium occupied and colonized in the Congo, which had rich rubber deposits for rubber production, which became essential with the invention of the automobile, and then Rwanda, which it occupied and colonized during World War I: Lukas Barfuss’s novel One Hundred Days, published by Metis Publishing.
